REVISTA MJEKESIA VETERINARE SHQIPTARE:
-JU KESHILLOJME QE NE ATO RASTE KUR QENI JUAJ KA KONSUMUAR NJE APO DISA PREJ USHQIMEVE QE DO TE SHIHNI NE KETO FOTO, KONTAKTONI MENJEHERE ME MJEKUN VETERINER PER TE MARRE NDIHMEN E DUHUR NE MOMENTIN E DUHUR!

Në këtë artikull do të sjellim disa prej ushqimeve për njerëz që shkaktojnë probleme tek qeni. JU KESHILLOJME QE NE ATO RASTE KUR QENI JUAJ KA KONSUMUAR NJE APO DISA PREJ USHQIMEVE QE DO TE SHIHNI NE KETO FOTO, KONTAKTONI MENJEHERE ME MJEKUN VETERINER PER TE MARRE NDIHMEN E DUHUR NE MOMENTIN E DUHUR!

Eshtë e vërtetë që është shumë e vështirë ti rezistoni këtij shikimi. Po a është e vërtetë se qoftë dhe fare pak ushqim nga ai që konsumojmë ne, të dëmtojë qenin tonë? Përgjigja është se kjo varet se c’farë është ky lloj ushqimi. Në fakt janë të shumta ushqimet për njerëz, që dhe në sasi sado të vogël të shkaktojnë probleme tek qeni juaj. Po ashtu sic mund të ketë dhe ushqime që nuk dëmtojnë qenin tuaj. Pa humbur kohë do të fillojmë me prezantimin e tyre, disa mund të jenë të njohura pasi keni dëgjuar për to, dhe disa mund ti degjoni për herë të parë.

Kafeja, Caji dhe kafeina të tjera- Kafeina nëse kalon sasinë që një qen mund të tolerojë, është fatale për një qen. Dhe ajo c’ka duhet ta dini është se nuk egziston një antidot. Simptomat e helmimit nga kafeina përfshijnë: stres, frymëmarrje e përshpejtuar, rrahje të theksuara të zemrës, dridhje e muskujve si dhe gjakderdhje. Përvec se në kafe dhe caj, kafeina mund të gjendet gjithashtu në; kakao, cokollata, coca cola apo pije stimuluese si Red Bull.

Dhjamrat e mishrave të ndryshëm dhe kockat- Shpesh në përfundim të një dreke të shijshme për qenin ngelen disa kocka dhe dhjamra qe janë hequr mënjanë gjatë kosnumimit të mishit ne tavolinat tona. Të dyja këto janë të rrezikshme për qenin. Dhjamrat e shkëputur nga mishi, qofshin të gatuara apo jo , mund të shkaktojnë pankreatitis tek qeni. Dhe megjithëse tek ne, duket natyrale qe qenit ti jepen kocka për të ngrënë, kockat kur thyhen dhe bëhen te mprehta mund të gërvishtin fytin e qenit si dhe aparatin tretës. Eshtë në të mirën e qenit tuaj dhe juve që të mos ushqeni qenin tuaj me kocka dhe dhjamra.

Të ngrejë dorën kush e ka ushqyer qoftë dhe njëherë qenin me qumësh lope? Po shoh disa qindra apo mijra duar që janë ngritur. Qumështi apo produktet begtorale nuk treten njesoj si tek njerëzit tek qeni juaj. Nëse qeni do të kishte mundësi t’ju tregonte si ndjehet ai pasi ka konsumuar një përshesh me qumësht, ju të jeni të sigurt se nuk do ti kishit dhënë asnjëherë tjetër. Qumështi, kosi, ( ka që i japin dhe akullore) apo nënprodukte të tjera, mund të shkaktojnë diarre dhe probleme të tjera të aparatit tretës, si dhe alergji ushqimore tek qeni juaj ( shpesh keto shfaqen me kruarje në pjesë të ndryshme të trupit).

Të ngrejë dorën kush e ka ushqyer qoftë dhe njëherë qenin me qumësh lope? Po shoh disa qindra apo mijra duar që janë ngritur. Qumështi apo produktet begtorale nuk treten njesoj si tek njerëzit tek qeni juaj. Nëse qeni do të kishte mundësi t’ju tregonte si ndjehet ai pasi ka konsumuar një përshesh me qumësht, ju të jeni të sigurt se nuk do ti kishit dhënë asnjëherë tjetër. Qumështi, kosi, ( ka që i japin dhe akullore) apo nënprodukte të tjera, mund të shkaktojnë diarre dhe probleme të tjera të aparatit tretës, si dhe alergji ushqimore tek qeni juaj ( shpesh keto shfaqen me kruarje në pjesë të ndryshme të trupit).

Të ngrejë dorën kush e ka ushqyer qoftë dhe njëherë qenin me qumësh lope? Po shoh disa qindra apo mijra duar që janë ngritur. Qumështi apo produktet begtorale nuk treten njesoj si tek njerëzit tek qeni juaj. Nëse qeni do të kishte mundësi t’ju tregonte si ndjehet ai pasi ka konsumuar një përshesh me qumësht, ju të jeni të sigurt se nuk do ti kishit dhënë asnjëherë tjetër. Qumështi, kosi, ( ka që i japin dhe akullore) apo nënprodukte të tjera, mund të shkaktojnë diarre dhe probleme të tjera të aparatit tretës, si dhe alergji ushqimore tek qeni juaj ( shpesh keto shfaqen me kruarje në pjesë të ndryshme të trupit).

Alkoli: Birrat, vera, likernat e ndryshme, si dhe ushqimet që përmbajnë alkool, asnjë nga këto nuk është e mirë për qenin tuaj. Kjo për shkak se alkooli ka të njëjtin efekt në mëlci, veshka qelizat e trurit njësoj si tek njerëzit. Por tek qeni mjafton një sasi fare e vogël që të shkaktojë probleme si: vjellje, diarre, dëmtim të sistemit qëndror nervor, probleme me koordinimin, vështirësi në frymëmarrje, koma dhe biles dhe vdekje. Sigurisht sa më i vogël të jetë qeni, më i madh është efeketi.

Rrushi- Qoftë rrush i freskët apo rrush i thatë nuk duhet të përdoret tek qeni. Pronarët që mund ta kenë përdorur rrushin ju sqarojmë se kjo nuk është një veprim që duhet ta vazhdoni. Edhe pse është e paqartë përse, rrushi shkakton dëmtime të veshkave tek qeni ( mosfunksionim të tyre). Dhe mjafton vetëm një dozë e vogël që ta sëmurë qenin tuaj. Vjellje të përsëritura është një nga shënjat e para. Brenda një dite, qeni do të bëhet letargjik dhe shënja depresioni. Parandalimi më i mirë është ti mbani larg qenve ( në vënde ku nuk mund ti arrijnë ) rrushin e freskët apo të thatë.

Brumi i pagatuar- Para se të gatuhet brumi duhet të “fryhet”, pikërisht kështu ndodh dhe në stomakun e qenit tuaj me brumin e pagatuar. Brumi i konsumuar, tek stomaku i qenit tuaj do të fryhet duke e zgjatur dhe tërhequr stomakun e qenit dhe duke i shkaktuar atij/asaj dhimbje të forta. Përvec kësaj kur majaja e përdorur fermetohet, ajo prodhon alkool, i cili mund të cojë në helmim nga alkooli.

Qepa dhe Hudhra- Qepët dhe hudhrat e të gjitha formave; e shtypur, pluhur, e papërpunuar, e gatuar apo e dehidratuar- mund të shkaktërrojë qelizat e kuqe të gjakut(eritrocitet) tek qeni, duke cuar kështu në anemi. Nëse rastësisht ( gabimisht) qeni juaj arrin të marrë veteëm njëherë një sasi të vogël mbase nuk është problem, por një sasi e konsiderueshme e konsumuar , apo sasi të vogla të konsumura në mënyrë të vazhdueshme, mund të shkaktojnë helmim. Simptomat e anemisë përfshijnë : dobësi trupore, të vjella, anoreksi dhe vështirësi në frymëmarrje.

Shpesh herë dëgjojmë: Doktor qeni im i ka qejf vezët sic janë , të pagatuara.-Ka 2 probleme nëse jeni ju ai që I jepni qenit tuaj vezë të pagatuar. E para është mundësia e helmimit ushqimor nga baktere si salmonella ise E. coli. E dyta është se enzimat që janë tek vezët e papërpunuara ndërhyjnë në thithjen vecanërisht të vitaminës B. Kjo mund të shkaktojë probleme të lëkurës, gjithashtu dhe probleme me qimen ( gëzofin) e qenit tuaj nëse ai konsumon vezë të papërpunuara për një periudhë të gjatë kohore.

Kripa- Nuk quhet një ide e mirë nëse duke ngrënë disa patatina ti ndani ato me qenin tuaj. Konsumimi i kripës mbi normë, shkakton etje tek qeni juaj, duke cuar kështu në urin të shtuar si dhe helmim nga jonet e natriumit. Simptomat nga konsumimi i tepruar i kripës përfshijnë; vjellje, diarre, depresion, dridhje të trupit, ngritje të temperaturës trupore si dhe epilepsi. Mund të shkaktojë dhe vdekje.

Mishi dhe peshku i pagatuar duhet ta bëjë më të fortë qenin apo jo? Sigurisht përgjigja është JO. Mishi dhe peshku i papërpunuar( vecanërisht mbeturinat e tyre), ashtu sikurse dhe veza, mund të kenë disa baktere që shkaktojnë helmime nga ushqimi. Përvec këaj lloje të vecanta të pëshkut si : trofta, koca, apo peshku bli, mund të përmbajnë një parazit që shkakton sëmundje ( sëmundja e peshkut , ose sëmundja e helmimit nga Salmoni) e cila nësë nuk trajtohet, mund të jetë fatale për jetën e qenit tuaj brenda 2 javësh. Gatuani plotësisht mishin dhe peshkun para se ti jepni ato qenit tuaj per konsumim.

Hurmat, kumbullat, pjeshkët- Problemi me këto fruta është fara. Fara e tyre mund të shkaktojë probleme të ndryshme në zorrë gjatë kalimit të ushqimit. Këto mund të shkaktojnë gjithashtu dhe bllokim plus që hurmat ndonjëherë janë të rrezikshme dhe për njerëzit, mos harrojmë që ato mbajnë dhe cyanid, që është toksik si tek njerëzit dhe kafshët. Ndryshimi është se njeriu e di kush duhet ngrënë dhe kush nuk duhet, e ndërsa qeni nuk e kupton dot.

Embëlsira sheqerna, cimcakiza, karamele, pastë dhëmbësh si dhe produkte të ndryshme që mund të kenë në përmbajtje të tyre Xylitol. Pasi xylitoli mund të shkaktojë rritje të insulinës që qarkullon në trupin e qenit tuaj. Kjo mund të shkaktojë që sheqernat e trupit të bien si dhe gjithashtu dëmtime të mëlcisë ( mosfunksionim të saj). Disa nga shënjat mund të jenë ; vjellje, letargji, humbje e ekuilibrit si dhe qeni mund të shfaqë epilepsi. Dështimi i finksionimit të mëlcisë mund të ndodhë brenda disa ditësh.

Embëlsira sheqerna, cimcakiza, karamele, pastë dhëmbësh si dhe produkte të ndryshme që mund të kenë në përmbajtje të tyre Xylitol. Pasi xylitoli mund të shkaktojë rritje të insulinës që qarkullon në trupin e qenit tuaj. Kjo mund të shkaktojë që sheqernat e trupit të bien si dhe gjithashtu dëmtime të mëlcisë ( mosfunksionim të saj). Disa nga shënjat mund të jenë ; vjellje, letargji, humbje e ekuilibrit si dhe qeni mund të shfaqë epilepsi. Dështimi i finksionimit të mëlcisë mund të ndodhë brenda disa ditësh.

Por c’farë ushqime për njerëz mund të konsumojë qeni juaj? Që siguroheni se qeni juaj po ushqehet me ushqim të shëndetshëm, me balancat e duhura ushqimore, bisedojeni me veterinerin tuaj. Në bazë të moshës, parametrave fizik, problemeve shëndetësore, mjeku veteriner mund t’ju rekomandojë ju ushqimin e duhur për qenin tuaj. Sigurisht ndonjëherë dhe mund ti jepni si një ushqim special, një vakt të përgatitur posacërisht për të. Sigurohuni që; porcioni ushqimor të jetë ai i duhur, ushqimi të jetë plotësisht i gatuar, të mos përmbajë yndyrna me tepricë. Nëse keni vendosur ta ushqeni me ushqim të posacëm dhe jo me ushqimet e gatëshme për qen, ne ju sugjerojmë të bisedoni me mjekun veteriner për informacione më të detajuara.